Foča

U srednjem vijeku Foča se pominje zapisana pod raznim nazivima kao Choçe, Coçça, Choza, Coçe, Chozza, Coza, Chotza, Hoča, Hotča. Jula 1444. godine je navedeno kao Hotče (pisana u Hotče), a isto tako i augusta 1467. godine (u Hotču). Pretpostavlja se da naziv Hoča i Hotča potječe od vlastitog imena Hotkja koje ima korijen u glagolu hotjeti.

Foča je smještena na desnoj obali rijeke Drine, na ušću rijeke Ćehotine u Drinu. Ona je središte šireg područja poljoprivredne sredine i bogate mreže puteva. Kroz Foču je prolazio čuveni dubrovački put (Via Drine). Značaj prolaza kroz Foču označen je činjenicom da je jedne prilike i put tako nazvan (Via Coze). To je osnova na kojoj se razvija srednjovjekovna Foča kao trg i karavanska stanica.

Foča se u izvorima prvi put javlja 8. februara 1366. godine. Po mnogima, Foča u sastav srednjovjekovne Bosne ulazi poslije sloma srpskog oblasnog gospodara Nikole Altomanovića 1373. godine.

Znamenitosti koje možete obići u Foči:

Nacionalni park Sutjeska

Nacionalni park Sutjeska (NPS) nalazi se u šumskom, planinskom području, na jugoistoku Republike Srpske, na granici između Bosne i Hercegovine i Crne Gore.

Nacionalni park Sutjeska je najstariji i najveći nacionalni park u BiH  koji je po svojim prirodnim vrijednostima i ljepotama biser Bosne i Hercegovine. Obuhvata područje Sutjeske sa strogim prirodnim rezervatom Perućica, dijelove planina Maglić (2386 m- najviši vrh u BiH), Volujaka, Vučeva i Zelengore. Zahvaljujući izvanrednim prirodnim vrijednostima i njihovoj očuvanosti NP Sutjeska je od 2000. godine uvršten u II kategoriju IUCN-a (Odjel UN-a za zaštitu prirode i prirodnih dobara).

NP Sutjeska je najraznovrsniji kompleks ekosistema na prostoru BiH i jedan od najraznovrsnijih na prostorima jugoistočne Evrope. Cijelo područje Parka odlikuje izuzetna ljepota i raznolikost oblika pejzaža - od pitomih dolina, gustih šumskih kompleksa, planinskih pašnjaka do visokih planinskih masiva. Na Zelengori se nalazi osam glečerskih jezera „gorskih očiju“, a ono što također karakteriše ovo područje su duboki kanjoni Sutjeske, Hrčavke i Jabučnice, bistrih planinskih rijeka bogatih potočnom pastrmkom. Veoma je dragocjen i bogat fond divljači i rijetkih biljnih vrsta, od kojih su mnoge endemske. U samom srcu Parka smješten je i strogi prirodni rezervat Perućica (1434 ha), najočuvanija i najveća prašuma u Evropi, u kojoj je od osnivanja nacionalnog parka strogo zabranjena bilo kakva intervencija čovjeka.

Na području nacionalnog parka Sutjeska nalaze se i mnogobrojni spomenici starije i novije historije.

Pješčane piramide

Na devetom kilometru starog puta Foča – Miljevina – Sarajevo (sa desne strane puta), u mjestu Pirni Do, nalaze se Pješčane piramide. Pravo su remek djelo prirode!

Erozijom tla, dugim nizom godina nastajale su kao posljedica agresivne sprege mrazeva, ljetnih vrućina, kiše i  jakih vjetrova. Izvajane figure zanimljivih oblika slične su onima u Koloradu (SAD), Dolomitima (Italija) i Đavoljoj varoši (Srbija). Izbrazdani pješčani stubovi se uzdižu iz svojih širokih temelja i sužavaju prema vrhu te predstavljaju izvanrednu geomorfološku rijetkost na ovim prostorima. Proces erozije traje i danas, tako da one ne nestaju, nego naprotiv rastu.

Po pisanju putopisca i geografa Dragutina Deroka postoji teza da su ove piramide stare preko dvije stotine godina. Naime, prilikom svoje prve posjete piramidama 1936.godine u razgovoru sa mještanima došao je do zaključka da se piramide nalaze tu od “kako pamte za sebe“ i da su saznanja o njma dobili od svojih predaka.

Aladža džamija

Aladža džamija (Šarena džamija, džamija Hasana Nezira) je izgrađena 1549. godine u Foči te je spadala u kategoriju većih džamija i prva je džamija u Bosni i Hercegovini izgrađena u klasičnom osmanskom stilu. Gradio ju je bliski saradnik Mimar Sinana i njena najveća vrijednost je što su sve kasnije džamije građene oslanjajući se na ideju Aladža džamije. Aladža džamija predstavljala je jedno od najznačajnijih graditeljskih ostvarenja i bila je jedan od najbolje proporcioniranih objekata, objekat koji je imao izvorno sačuvane unutarnje dekoracije, kojem se od početka pripisivala izuzetno velika simbolička vrijednost. Cjelina je bila izuzetno vrijedna, bili su sačuvani šadrvan, dio ogradnog zida i kasnije sagrađena česma u avlijskom zidu.

Aladža je uvrštena u kulturnu baštinu Bosne i Hercegovine i na listu spomenika svjetske baštine pri UNESCO-u.

Musluk džamija

Atik Ali-pašina džamija se nalazi u Donjem Polju u gradu Foča. U narodu je poznatija kao Musluk džamija, a sagradio ju je Atik Ali-paša 1546. godine. Građena je od kamena, sa kamenim mahfilom i mimberom. Imala je vitku munaru građenu od sedre. Pored nje je bila abdesthana, gasulhana i jedan manji mekteb.

Ova džamija je kroz historiju proživljavala razne torture zlikovaca - U II Svjetskom ratu Italijanska vojska je njenu unutrašnjost promijenila u katoličku crkvu pod nazivom "Sveta Barbara", a jedno vrijeme služila je čak kao konjačnica.

Obnavljana je 1973. godine da bi 24. aprila, 1992. godine bila zapaljena a njena munara srušena.

Na mjestu nekadašnjeg mekteba izgrađen je poslovno-stambeni objekat koji postaje novim sjedištem Medžlis Islamske zajednice Foča.

Musluk džamija je od strane Komisije za očuvanje nacionalnih spomenika Bosne i Hercegovine proglašena nacionalnim spomenikom, te je obnovljena u izvornom obliku.

Sat kula

Najstarije kazivanje o postojanju sata u Bosni i Hercegovini vezan je za Foču. Na sred Foče u Prijekoj čaršiji, izgrađena je Sat-kula kao mjerač vremena i prolaznosti. Zadužbina je Mehmed-paše Kukavice, koji je rodom iz Foče. U knjigama je zabilježeno da je sagrađena 1758. godine u znak odanosti i zahvalnosti narodu odakle potiče. Danas je sat-kula simbol grada. Dubrovačka kneževina je poklonila trgovačkom centru u Foči prvi satni mehanizam još septembra 1493. godine i taj se satni mehanizam čuvao da bi po izgradnji Sat-kule bio ugrađen u njoj kao mjerač vremena i prolaznosti. Sat – kula sagrađena je od nežbukanog kamena u obliku četvrtaste prizme, visoka je 20 metara i pokrivena šatorskim krovom. Osnova joj je četverougaona dimenzija 310 x 320 centimetara. U kulu se ulazi na metalna vrata visoka devedeset centimetara, a do satnog mehanizma vode drvene stepenice. Satovi su smješteni ispod samog krova kule i okrenuti su na četiri strane. Sat se svako pola sata oglašavao jednim udarcem gonga, dok je pune sate označavao odgovarajućim brojem udara gonga. Sedamdesetih godina prošlog vijeka sat je prestao sa radom. U jednoj projektnoj ideji stoji da se isti sat popravi i obnovi Sat-kula kako bi nastavio sa radom, na radost mještana i posjetilaca Foče.

Hram svetog Save

Na osnovu višegodišnje želje pravoslavnih vjernika iz Foče za novim pravoslavnim objektom, donatorskim večerima i donacijama, prikupljena su sredstva za njegovu izgradnju koja je započeta 2006. godine. Hram je lociran u centru grada, na desnoj obali rijeke Ćehotine.

Zauzima površinu od 1500 m2 i jedan je od najvećih građevina Srpske Pravoslavne Crkve u Republici Srpskoj.

Hram je pokrovljen, svod je pokriven bakarnim limom, zvona i krstovi su postavljeni, a izgrađen je od prirodnog kamenja, sedre i speleoloških materijala.